گفتگو با یکی از اعضای «جمعیت خادمان زائران پیاده امام رضا (ع)» | خادم فقط خدمت می‌کند

گروه جامعه | شهرآرانیوز؛ بله، خودشان هستند؛ همان‌ها که در روز‌های تلخ موج پنجم کرونا بی خیال حال بد شهر نشدند. کپسول اکسیژن، دارو و بسته‌های معیشتی خریدند و به دست آن‌هایی رساندند که به حداقل‌ها محتاج بودند. در سه نقاهتگاه شهر با ظرفیت ۲۰۰ تخت به نجات یافته‌هایی خدمت کردند که کرونا رمقشان را گرفته بود و برای گذران دوران نقاهت، نیاز به کمک داشتند.

جمعیت خادمان زائران پیاده امام رضا (ع)، به روستای فریمان در رباط سنگ هم رفتند و سراغ کسانی را گرفتند که در دام کرونا و فقر گرفتار شده بودند. آن‌ها همان بیست هزار نفری هستند که بی نام ونشان، در گوشه و کنار شهر، استان و کشور پراکنده اند و عشق به امام هشتم (ع) حلقه اتصالشان به همدیگر است. برای اعضای جمعیت، رنگ وبوی دهه پایانی صفر، با دیگر روز‌های سال تفاوت دارد.

ولی نعمت از راه‌های دور و نزدیک، مهمانان عزیزی را به حضور پذیرفته و کار خادم، پذیرایی است. برخی مهمانان آقا رسیده اند و برخی دیگر، هرچند کم شمارتر از سال‌های پیش از کرونا، همچنان با پای پیاده، به مقصد نزدیک‌ می‌شوند، در گروه‌هایی کوچک، با کوله باری از «التماس دعا» و «سلامم را برسان». قدم در راه گذاشته اند به امید گوشه چشمی، عرض حاجتی و سبک کردن بار دلی که در این ماه‌های کرونایی، در فراق خیلی از نداشته ها، سوخته است. برای خدمت، چه فرصتی ناب‌تر از این؟!

ما خادمیم، فقط همین

یک چیز را دو بار می‌گوید، با تأکید هم می‌گوید، چون مهم است. «زیارت مستحب است و حفظ سلامتی مردم واجب. ما برای یک مستحب، واجب را به خطر نمی‌اندازیم.»

این تأکید‌ها را حسین رضایی به نیابت از دیگر اعضای «جمعیت خادمان زائران پیاده امام رضا (ع)» می‌گوید و شرایط شش ایستگاه ثابت بین راهی در مسیر‌های منتهی به مشهد را این طور بیان می‌کند: سه تا را در مسیر نیشابور فعال کردیم، دو ایستگاه را در مسیر جاده قوچان، یکی هم در جاده سرخس. فعلا ایستگاه سیار نداریم. اگر ستاد کرونا، به کاروان‌ها مجوز بدهد، ما هم ایستگاه‌های سیار را فعال می‌کنیم. به خادمان همه ایستگاه‌های ثابت، رعایت نکات بهداشتی تأکید شده است. پذیرایی‌ها اعم از آب، غذا و اقلام بهداشتی هم بسته بندی می‌شود.

اصل خدمت به زائران پیاده در این شرایط کرونایی و وضعیت زرد مشهد را نپرسیده پاسخ می‌دهد: ما خادم زائران هستیم. نمی‌توانیم به آن‌ها بگوییم نیایید یا پیاده نیایید. کسی را هم برای تشرف به صورت پیاده به مشهد، تشویق نکردیم. درعین حال این اعتقاد را داریم که زائر پیاده آقا را نباید در بیابان رها کنیم. زائر پیاده ۳۰ کیلومتر را پیاده بیاید ۲۰۰ کیلومتر را که نمی‌تواند. اگر کسی پیاده راه افتاد و به آب، غذا و جایی برای استراحت، تجدید وضو و نماز نیاز داشت، ما در خدمتش هستیم. البته به کسانی که سال‌های قبل می‌آمدند، توصیه کرده ایم که اگر از مسیر نیشابور بیایند راحت ترند و اینکه پیاده روی شان را از مسیر‌های بسیار دور شروع نکنند.

پیش از ما، پس از ما

از او درباره نگاهش به انگیزه زائران پیاده می‌پرسیم. اینکه چرا با وجود کرونا، رنج پیاده روی و تشرف اینچنین به محضر امام هشتم (ع) را انتخاب می‌کنند. سال‌ها تجربه خدمتش را به زائران پیاده زیرورو می‌کند و خلاصه می‌گوید: از روی علاقه این کار را می‌کنند. خیلی‌ها نذر دارند، حاجت دارند، خیلی‌ها خسته اند در این ایام کرونا و به این زیارت نیاز دارند. این حرکت بوده است و خواهد بود. چه آن زمان که ما در این عرصه نبودیم، چه حالا که ۲۰ سال است خدمت می‌کنیم و چه پس از ما.‌

می‌گوید حال زائران پیاده را می‌فهمد، چون خودش تجربه بار‌ها حضور در این دست برنامه‌ها را دارد. «نمی دانم در این راهپیمایی‌ها بوده اید یا نه. مسیری را که امام رضا (ع) به مشهد آمدند پیاده روی کرده ام. حال وهوای دیگری دارد. آدم گاهی دوست دارد چند روزی با خودش خلوت کند و با خدایش راز و نیاز کند. این پیاده روی‌ها چنین فرصتی را فراهم می‌کند.»

موضوع صحبتمان را بازمی گردانیم به حرف و حدیث‌هایی درباره بودن یا نبودن پیاده روی زائران به مقصد مشهد که امسال با چاشنی نگرانی‌های کرونایی همراه شده است. او بی تعارف می‌گوید: ببینید، اگر گیر و ایراد را در اجتماع زوار می‌دانیم، اجتماعی در کار نیست. زوار به صورت متفرقه و انفرادی می‌آیند، در گروه‌های کوچک. اسکان آن‌ها در ایستگاه‌های بین راهی هم با تجمع همراه نیست. تصور کنید پذیرایی از چندده نفر با رعایت نکات بهداشتی در فضایی که برای چندهزار نفر ظرفیت دارد، عددی نیست.
ضمن اینکه مأموران بهداشت از ایستگاه ها، وضعیت غذا و... بازدید می‌کنند و ما هم استقبال می‌کنیم. مسئولان دیگر هم برای بازدید می‌آیند. این‌ها را رعایت می‌کنیم، چون نمی‌خواهیم برای مردم گرفتاری درست کنیم.

کمک به حضور زائران بیشتر

سخنگوی جمعیت خادمان زائران پیاده امام رضا (ع) گله‌هایی هم دارد از برخی همراهی نکردن‌ها که خدمت به زائران پیاده را با همه شیرینی هایش با دشواری‌هایی همراه می‌کند. او سربسته و با ملایمت، دلخوری را بیان می‌کند و از دِینمان به امام هشتم (ع) می‌گوید؛ اینکه اگر به برکت حضور ایشان نبود، مشهد، مشهد کنونی نبود. «نگاه که می‌کنم، می‌بینم اگر امام رضا (ع) اینجا نبودند، شاید مشهد یک ده کوره هم نمی‌شد. بااین حال می‌بینیم هرکسی اینجا می‌آید و مسئولیتی را می‌پذیرد، ابتدا می‌گوید خوشحالیم که خدمتگزار هستیم و از خدا خواسته ایم که توفیق خدمت به زائران و مجاوران را بدهد، اما بعضا وقتی سوارِ کار می‌شوند، چون و چراهایشان شروع می‌شود.»

او دوباره از ضرورت رعایت بهداشت با همه جوانبش می‌گوید و ادامه می‌دهد: برای تأمین سلامت، همه باید رعایت کنند و دست به دست هم بدهند. این‌ها درست، اما می‌گوییم حالا که وضعیت شهر از حالت قرمز خارج شده است، همه کمک کنیم تا در این دهه آخر صفر جمعیت بیشتری از علاقه‌مندان به زیارت با رعایت نکات بهداشتی به مشهد مشرف بشوند.

به تشرف حدود ۳۰۰۰ زائر پیاده به مشهد در ایام اربعین اشاره می‌کنیم و از برآوردش برای حضور زائران پیاده در دهه آخر صفر می‌پرسیم که می‌گوید: می‌آیند، اما نه با آن جمعیت و کاروان‌های منسجم سال‌های پیش. مثلا اگر کاروانی بود که از نیشابور با ۳۰۰۰ نفر به سمت مشهد راه می‌افتاد امسال شاید با کمتر از یک دهم این میزان بیاید. خبر‌هایی که از ایستگاه‌های بین راهی مان می‌رسد حکایت از چنین وضعیتی دارد.

خادمان بی نام ونشان

وضعیت اسکان آن‌ها در مشهد چه می‌شود؟ رضایی می‌گوید: سال‌های پیش ۳۴۰ مرکز اسکان را با کمک شهرداری، تربیت بدنی، آموزش وپرورش و... در اختیار زائران قرار می‌دادیم. امسال هیچ کدام از این مراکز را نداریم و به همه توصیه کرده ایم که از اقامتگاه امن و تحت نظارت میراث فرهنگی استفاده کنند.

او قبول دارد که این کار، هزینه سفر را به ویژه برای زائران کم بضاعت، بالا می‌برد. به قول خودش داخل پرانتز، از خادمان بی نام و نشانی در کسوت صاحبان مسافرخانه‌ها و دیگر مراکز اقامتی می‌گوید که به عشق امام هشتم (ع) به این گروه از زائران به صورت رایگان ارائه خدمت می‌کنند. زائران پیاده، ماندگاری ندارند. یکی دو شب اقامت می‌کنند و برمی گردند. اگر به ایستگاه‌های ما بیایند درباره وضعیت اسکانشان در مشهد از آن‌ها می‌پرسیم. تا الان بیشترشان گفته اند که جا دارند یا اینکه قصد اقامت ندارند و برای برگشت بلافاصله شان، بلیت تهیه کرده اند. اگر کسی جا نداشته باشد، آن‌ها را به مراکز اقامتی مورد تأیید، متصل می‌کنیم.

رضایی به نقل از خبر‌هایی که خادمان در ایستگاه‌های بین راهی به او داده اند می‌گوید که تا الان بیشتر زائران پیاده، مردها، در رده سنی میان سال و جوان و واکسن زده هستند. بااین حال در برخی ایستگاه‌های بین راهی، امکاناتی مثل تب سنجی و بررسی علایم زائران هم درنظر گرفته شده است.

صحبت پایانی او این است: ما صرفا به عنوان خدمتگزار به باید‌ها و محدودیت‌ها نگاه می‌کنیم و معتقدیم ستاد کرونا صلاح سلامت جامعه را بهتر تشخیص می‌دهد. بااین حال اگر بنا به حضور زائران پیاده بیشتری هم باشد، خیران پای کار هستند و امکانات لازم برای خدمت به زائران مهیاست.